Bawarka – dla niektórych ulubiony napar na spokojne popołudnie, dla innych koszmarne połączenie. Dlaczego angielska herbata z mlekiem wzbudza takie emocje? Przecież w przypadku kawy wydaje się to duet zupełnie naturalny. Bawarka to z pewnością jeden z tych specjałów, które się kocha albo nienawidzi. A ile domów w Anglii, tyle sposobów na jej przygotowanie. Ba! Nie tylko w Anglii, bo bawarka jest pita na całym świecie, tyle że pod innymi nazwami!
Bawarka na świecie, czyli herbata z mlekiem nie tylko angielska
Francja
Historia jest niepewna i trochę skomplikowana, ponieważ najczęściej powstanie bawarki przypisuje się Sycylijczykowi prowadzącemu w latach 80. XVII wieku słynną knajpę w stolicy Francji. Serwował on niemieckim książętom z Bawarii napój mleczno-herbaciany z sokiem kapillorowym, czyli słodkim syropem z paproci niekropień. Współczesna francuska bawarka przypomina natomiast bardziej deser niż napój. Jest śmietankowa, czasem budyniowa w konsystencji, mieszana z różnymi alkoholami i podawana w akompaniamencie lodów i ciast.
Polska
W Polsce też mamy swoją bawarkę! W 20-leciu międzywojennym opisany został ukropek, napój sporządzony z połowy szklanki śmietanki i połowy szklanki wrzącej wody, oraz małego kawałka cukru (odkrojonego od sprzedawanych wtedy brył). Prawdopodobnie podobna mieszanka istniała już setki lat wcześniej, jednak brak w niej było herbaty, aż do czasu XVIII wieku i Sejmu Czteroletniego, kiedy polscy książęta zaczęli popijać bawarkę na wzór tej z siedemnastowiecznego Paryża. W Polsce oczywiście herbata była niecodziennym towarem, nawet dla szlachciców, więc popularne stało się używanie suszów z rosnących lokalnie ziół. Bawarka była robiona w połączeniu z bzem, lipą, rumiankiem, szałwią i tym podobnymi ziołami. Wow, muszę to wypróbować!
Azja
Przyglądając się najpopularniejszym napojom mlecznym poza granicami Europy, zauważyłam, że również w Azji chętnie przyrządza się herbatę bawarkę. Masala Chai to najpopularniejszy napar Indii. Czarna herbata plus mleko, doprawione ostrymi, korzennymi przyprawami, cukrem i imbirem. Każdy hinduski dom przygotowuje sobie własną mieszankę przypraw do Chai, ale Ty możesz podrasować swoją bawarkę (na którą przepis podam niżej) gotowym zestawem przypraw od Drink Me Chai i zmienić kompletnie jej oblicze.
Tybetańska bawarka to po cha. Herbata Pu Erh ubijana w specjalnym urządzeniu (chandong), wraz z masłem i mlekiem jaka. To wyjątkowo egzotyczny sposób na przygotowanie herbaty, niemożliwy do podrobienia w naszej okolicy, głównie z powodu niewystępowania jaków…
Całkiem inna historia!
Z tego nieco monotonnego nurtu czarnych herbat przygotowywanych z mlekiem wybija się zielona matcha.
A teraz pomyśl chwilę, może znasz inne nieoczywiste bawarki? Chętnie dopiszę je do listy, więc jeśli tak, to czekam na komentarz!
Jak zrobić idealną bawarkę?
Choć Bawaria leży w Niemczech, a za ojczyznę bawarki uznaje się Francję, to współcześnie najbardziej kojarzy się ona z Anglią. Zdecydowanie tam herbata z mlekiem stała się najbardziej popularna, a tamtejsza wersja najbliższa jest temu, co pijemy także u nas, w Polsce. Sposób przygotowania bawarki wydawałby się banalny: w opracowaniu z końca XX w. przepis na bawarkę wskazuje, że do gorącego mleka dolewa się napar herbaciany. Na 1 szklankę mleka przypada pół szklanki zaparzonej herbaty. Proste. Bardzo proste. Jednak sporna jest tutaj kolejność dodawania składników. W wielu angielskich domach dolewanie mleka do herbaty uznane będzie za nietakt! Spór jest do tej pory nierozstrzygnięty. Niektórzy wolą mleko z herbatą, inni herbatę z mlekiem. Ja znajduję się w tej drugiej grupie, dlatego na taką zabielaną herbatę podam Wam idealny przepis. 😉
Sprawa jest poważna. W 1946 roku, po eseju A Nice Cup of Tea cały herbaciany świat zawrzał. Autorem eseju był nie byle kto, bo pisarz George Orwell, a napisał w nim, że stoi po stronie dolewania mleka do herbaty. Za główną zaletę tej niesztampowej kolejności podał to, że umieszczając herbatę na pierwszym miejscu i mieszając w trakcie nalewania, można dokładnie regulować ilość mleka, podczas gdy można wlać zbyt dużo mleka, jeśli zrobi się to na odwrót. Z eseju dowiemy się również, że jedna mocna filiżanka herbaty jest lepsza niż dwadzieścia słabych, najlepszymi gatunkami do bawarki są susze indyjskie i cejlońskie, a napój ten nigdy nie powinien być pity z cukrem.
But still, how can you call yourself a true tea-lover if you destroy the flavour of your tea by putting sugar in it?
George Orwell
Oto i przepis na bawarkę (inspirowany Orwellem):
- Wrzącą wodą ogrzej dzbanek na herbatę, najlepiej, żeby był z porcelany lub gliny.
- Zaparz dzbanek czarnej herbaty (koniecznie indyjskiej lub cejlońskiej – herbata powinna być mocna i pełna, więc pozwól jej zaparzyć się bez torebek czy zaparzaczy).
- W garnuszku podgrzej mleko tak, aby było bardzo ciepłe, lecz nie wrzało, ponieważ wtedy traci ono naturalną słodycz.
- Z mleka zdejmij kożuszek, pozbędziesz się w ten sposób pewnego rodzaju lepkości z bawarki.
- Herbatę wlej do kubka, najlepiej takiego w cylindrycznym kształcie.
- Do herbaty wlewaj mleko, aż do uzyskania perfekcyjnych dla Ciebie proporcji. Ja lubię, kiedy ¾ kubka zajmuje herbata, a ¼ mleko, ale żeby samemu najlepiej określić swoje preferencje, polecam zacząć od pół na pół.
Ważne, by składniki mieszkać w kubku na bieżąco, przed wypiciem. Nie zalewaj dzbanka herbaty od razu mlekiem, a jeśli przygotujesz bawarkę dla gości z Anglii, to warto zapytać o to, jaką kolejność preferują. 😉
Ach, muszę przyznać, jestem zaskoczona ilością emocji, które dostarczyło mi poszukiwanie idealnego przepisu na to, jak zrobić bawarkę. Od zagmatwanej historii, przez zaskakujące angielskie zwyczaje, do zupełnie poważnego eseju, jednego z najbardziej znanych pisarzy XX wieku. Bawarka już nigdy w moich oczach nie będzie byle napojem, a zgromadzoną historią podzielę się z tymi, którzy zawsze krzywią się na widok herbaciano-mlecznego połączenia. Polecam wszystkim zrobić to samo!