Uff. Dzieje się. Co prawda wirus pokrzyżował nam niektóre wiosenne plany, ale nadal możemy cieszyć się piękną pogodą – i podszkolić w parzeniu kawy i herbaty w domowym zaciszu!
Choć obecna sytuacja jest bez wątpienia wyzwaniem, warto poszukać w niej pozytywnych stron – na przykład tego, że nareszcie mamy czas i okazję do sprawdzenia się w roli domowego baristy. Zdobyta wiedza nie tylko sprawi, że będziemy parzyć lepsze herbaty i kawy, ale i uczyni z nas bardziej świadomych konsumentów – a kto wie, może te eksperymenty staną się Twoją nową pasją?
Wiemy już sporo o różnych herbatach – skąd pochodzą, czym różni się biała od oolonga i jak parzyć zieloną matchę. Dzisiaj przyjrzymy się bliżej najpopularniejszej ze wszystkich, towarzyszącej nam zawsze i wszędzie, prawdziwej enigmie w swojej kategorii – herbacie czarnej 🙂
Ta odmiana herbaty powstaje z najbardziej utlenionych liści Camellia Sinensis sinensis (90–95%). Liście po zebraniu są poddawane rozmaitym mechanicznym zabiegom, które mają na celu naruszenie ich struktury i wywołanie oksydacji. Co ciekawe, w Chinach czarna herbata jest nazywana czerwoną ze względu na kolor naparu – inaczej niż w krajach europejskich, gdzie to określenie często odnosi się do rooibosa lub pu erhów. Jej ojczyzną jest oczywiście Azja, przede wszystkim Chiny, Indie, Sri Lanka, Tajwan i Korea (choć niedawno próbowałam zaskakująco przyjemnego naparu z liści uprawianych w Gruzji!).
Parzenie i nuty smakowe
Parzenie jest niezwykle proste – jak zwykle gorąco zachęcam do wypróbowania metody chińskiej (dużo liścia, mało wody) i proporcje 5–6g/100ml. Czarna herbata lubi wysokie temperatury, dlatego nie musicie bać się przeparzenia – około 95 stopni będzie jak najbardziej w porządku.
Popularność czarnej herbaty sprawiła, że przywykliśmy do jej smaku, a niska jakość wielu mieszanek dostępnych na rynku prowadzi do tego, że mało kto wie, ile bogactwa kryją liście klasy specialty. To herbata o zdecydowanych, wyrazistych aromatach – dominują w niej kompleksowa słodycz oraz nuty kakao, suszonych owoców, miodu spadziowego i przypraw korzennych.
Rodzaje
English Breakfast
Za określeniem „czarna herbata” kryje się wiele odmian, każda o nieco innym profilu sensorycznym. Te, które pijemy na co dzień, to zwykle nie herbaty single origin, ale mieszanki pochodzące z różnych części Azji – blendy są komponowane z myślą o ewentualnych dodatkach, na przykład mleku i miodzie, a nawet porze dnia! Idealnym przykładem jest English Breakfast, połączenie liści pochodzących z Kenii, Indii i Sri Lanki. Dokładna receptura i proporcje zależą od producentów, cel jednak pozostaje ten sam – stworzenie aromatycznej mieszanki, która idealnie uzupełni obfite angielskie śniadanie. Tzw. afternoon tea będzie zatem naparem nieco delikatniejszym, deserowym.
Earl Grey
Kolejną znaną i uwielbianą kompozycją jest Earl Grey – czarna herbata aromatyzowana olejkiem z bergamotki. Oryginalnie powstała z liści pochodzących z Chin, później wytwórcy zaczęli mieszać je m.in. z indyjskimi, by uzyskać napar o mocniejszym smaku, którego nie stłamsi dodatek mleka lub śmietanki.
Jak to z klasykami bywa, specyficzny smak Earl Greya jest nieustannie reinterpretowany przez producentów herbaty, a na rynku pojawiają się coraz bardziej niezwykłe propozycje – od aromatyzowanej bergamotką białej herbaty, dodatku limonki w Mrs Grey, po mojego osobistego ulubieńca – Brave New Earl od Paper&Tea. Oprócz tradycyjnych składników w tej herbacie znajdziecie dodatki zainspirowane legendarnym koktajlem G&T – jałowiec i kwiat jaśminu. Efektem tych eksperymentów jest niezwykle aromatyczny napar, w którym kwasowość cytrusów przełamuje charakterystyczny smak jagód jałowca.
Chai
Idąc dalej tropem niecodziennych smakowych połączeń, nie sposób pominąć chai – napoju herbacianego z korzennymi przyprawami i mlekiem. Zdecydowany, wyrazisty profil czarnej herbaty sprawia, że stanowi ona doskonałą bazę do deserowych mikstur, ponieważ nie ginie wśród innych składników, a delikatna goryczka zapewnia balans smaków. Tak właśnie jest w przypadku chai, gdzie oprócz cynamonu, goździków, kardamonu i innych aromatycznych przypraw dodaje się całe mnóstwo cukru i mleka – w Indiach, skąd wywodzi się tradycja picia chai, każdy przygotowuje ten napój po swojemu, zmieniając nieco składniki i proporcje. Na szczęście producenci herbat poszli nam na rękę i oferują gotowe mieszanki chai, jeśli nie mamy ochoty bawić się w alchemika – moją ulubioną jest klasyk od Teapigs, do którego dodaję sporo cukru (to jedyny napój oprócz kombuchy, który słodzę) i gorące mleko roślinne. Chai to napój dekadencki, aromatyczny, najlepiej smakuje w wersji na bogato – maksymalnie słodki (możecie zastąpić cukier miodem) oraz z tłustym mlekiem (ja używam wegańskich – owsianego lub sojowego, ewentualnie gęstego mleczka kokosowego. Ryżowe raczej się nie sprawdzi, ponieważ jest zbyt wodniste).
Jeżeli te smakowe wygibasy nie są w Twoim stylu i chcesz po prostu spróbować dobrej czarnej herbaty, Vintage Teas przygotowała serię, w której możemy porównać liście z sześciu regionów Sri Lanki: Dimbula, Nuwara Eliya, Ruhuna, Sabaragamuwa, Uda Passellawa oraz Uva. Każda z tych herbat różni się profilem od pozostałych – dokładnie tak, jak w przypadku kaw single origin. Oczywiście w tym wypadku mówimy o bardziej niszowym rynku, ale cuppingi kilku rodzajów ziaren z tego samego kraju należą do codzienności – dlaczego by nie testować w taki sposób liści?
Lapsang Souchong
Na koniec zostawiam herbacianą wisienkę na torcie – Lapsang Souchong. Mowa o herbacie pochodzącej z Chin, wyróżniającej się pośród innych wędzonym aromatem, przywodzącym na myśl szkocką whisky. To bez wątpienia najbardziej kontrowersyjna ze wszystkich, o których wspomnieliśmy, ale kreatywność, która towarzyszy jej powstaniu, zasługuje na uznanie – a sam Lapsang smakuje niezwykle ciekawie. Dlatego odwagi – może dołączycie do grona jej miłośników?
Czarne herbaty to osobliwość – z jednej strony trudno wyobrazić sobie bez nich dzień, z drugiej stanowią wielką tajemnicę. Podobnie jak kawę, możemy pić ją codziennie i po latach nadal nie znać jej prawdziwego smaku. Warto zatem poszerzać horyzonty, próbować herbaty w różnych wersjach, z dodatkami i bez, uczyć się zawiłości i subtelnych różnic między poszczególnymi odmianami – a przymusowe wakacje w domu to idealna okazja do stania się herbacianym ekspertem. 🙂
