Kawa niejeden ma rodzaj: espresso, espresso macchiato, latte macchiato, americano… Wchodzicie do kawiarni i kręci się Wam w głowie od tego, jakie rodzaje kawy są wypisane w menu. Ale niech ta Wasza głowa będzie spokojna. Wszystko zaraz się wyjaśni. Oto czym różnią się cappuccino a latte macchiato, latte macchiato a zwykłe latte czy espresso macchiato a latte… oraz inne!
Rodzaje kawy z ekspresu… i nie tylko
Dobrze jest wiedzieć, co się zamawia. Współczesne trendy w gastronomii często zmuszają nas do modlenia się, czy aby na pewno kucharz użył czegoś jadalnego do przygotowania dania. Nazwy w menu niewiele mówią, czasami nawet kelnerzy są zagubieni.
Na szczęście rodzaje i nazwy kawy względnie są te same od wielu, wielu, wielu lat. Przynajmniej te przygotowywane na bazie klasycznego espresso – bo właśnie te kawy są najpopularniejszą propozycją w kawiarniach. Więc dziś krótki, treściwy przewodnik, by wszystko stało się jasne – jakie są rodzaje kaw – mlecznych i nie tylko? Jakie są różnie na przykład między latte macchiato a cappuccino oraz innymi kawami?
Espresso – podstawowy rodzaj kawy
Inne rodzaje kaw, także mlecznych, nie żyją bez espresso. Mowa tu o wszystkich kawach, które przygotowuje się przy pomocy maszyny ciśnieniowej. Espresso to kawa o niewielkiej objętości. Według klasycznych, włoskich zaleceń jest to 25ml w ciągu 25 sekund parzenia z 7g kawy. Jednak praktyka, zgłębianie tajników kawy, jej smaków oraz zmiany w sposobie jej wypalania sprawiły iż espresso we współczesnych kawiarniach serwujących kawę wysokiej jakości zmieniło swoją formę.
Obecnie dozę, objętość czy czas parzenia dobiera się indywidualnie do ziaren konkretnego rodzaju kawy, które akurat goszczą w młynku. Bariści, nim zaczną nową kawę wydawać klientom, szukają optimum smaku. Najczęściej jest to 18 – 20g zmielonej kawy, parzonej przez 30 – 35 sekund. Uzyskuje się w tym czasie 35 – 45g naparu. Czasami podaje się to w formie jednej porcji, które można by potraktować jako doppio (czyli podwójne espresso), a czasami trafia to jednocześnie do dwóch filiżanek. Odeszło się od używania dwa razy mniejszej dozy na jedną filiżankę.
Co charakteryzuje espresso? Intensywny, esencjonalny smak (nie mylić z mocą i pobudzeniem!), który w zależności od ziaren, oscyluje od głębokiej, czekoladowej słodyczy, po wibrujące, owocowe nuty. Poprawnie przyrządzone espresso jest gęste, wręcz lepkie, z ładną, brązową cremą na wierzchu.
Jeśli pośród ziaren użytych do espresso nie znajduje się robusta, espresso, wbrew pozorom, nie ma dużej zawartości kofeiny. Działa na pewno szybko, ale stosunkowo krótko.
Tradycyjna szklanka wody podawana wraz z espresso służy przepłukaniu kubków smakowych, by móc dobrze poczuć wszystkie niuanse zawarte w tej esencjonalnej kawie.
Cappuccino
Chyba nie ma bardziej znanego rodzaju kawy mlecznej niż cappu. Jest ono przygotowywane na bazie pojedynczego espresso, które trafia do filiżanki dedykowanej tej metodzie parzenia w pierwszej kolejności. Docelowo, cały napój będzie miał w okolicach 120 – 150ml.
Jednocześnie, barista spienia mleko w dzbanku przy pomocy dyszy z gorącą parą. Cała sztuka polega na tym, aby mleko spienić na gładką, aksamitną, jogurtową, jednolitą konsystencję.
Nie może to być sztywna, nierówna piana z dużymi pęcherzami powietrza wystająca ponad filiżankę!
Poprawnie spienione mleko jest znacznie przyjemniejsze w smaku, słodsze, a tekstura potęguje te doznania. Dodatkowo, podczas wlewania mleka do kawy, wprawni bariści są w stanie wyczarować piękne wzory. Co nie oznacza, że namalowanie na cappuccino serca jest sugestią podrywu!
Jedną z częstych zagwozdek jest różnica między cappuccino a latte – poniżej więc wyjaśniamy, czym jest ta druga kawa!
Latte macchiato – co to za kawa?
Przyszła fajna du*a, ale zamówiła latte… Takie powiedzonko utarło się w środowisku baristów. Słynne latte. Dużo mleka, mało kawy, jeszcze nieraz z jakimś syropem smakowym, stereotypowo uwielbiane przez kobiety i mężczyzn, acz tych niezbyt ortodoksyjnych.
Czym się różni cappuccino od latte? To drugie jest efektowne, bo czasami trzywarstwowe.
Latte macchiato – co to za kawa? Jest najczęściej podawane w wysokiej, przezroczystej szklance, do której najpierw trafia spienione mleko, a następnie wlewana jest porcja espresso, dzięki czemu tworzą się te słynne trzy warstwy – mleka, kawy i na wierzchu mlecznej piany.
Latte macchiato to nie to samo co caffe latte, które jest kawą (espresso) z mlekiem, lekko spienionym, podawaną w filiżance.
Macchiato to z włoskiego zabrudzony bądź poplamiony. Czyli mleko zabrudzone kawą. Stąd nieraz następuje konsternacja, gdy w menu pojawia się kolejny, inny rodzaj kawy…
Espresso macchiato
Dlatego warto zorientować się co czym jest, aby uniknąć rozczarowania. Espresso macchiato to nic innego jak po raz kolejny espresso z mlekiem. Tym razem jednak jest to rodzaj kawy w wersji minimalistycznej. Całość mieści się w standardowej filiżance do espresso, w której ląduje pojedyncza porcja tej kawy. Następnie barista plami ją spienionym mlekiem, uzupełniając nim filiżankę do pełna.
Zatem otrzymujemy tu zdecydowanie bardziej wyczuwalny smak kawy niż w latte macchiato, a nawet i cappuccino. Bardziej tu mowa o przełamaniu smaku kawy niż jego drastycznej zmianie.
Flat white
Ten rodzaj kawy wyjątkowo nie posiada włoskiej nazwy i włoskiego rodowodu. Jeśli wierzyć różnego rodzaju legendom i podaniom, flat white został opracowany w Australii. Na tę kawę składa się, uwaga, uwaga… Espresso. Tym razem w wersji nie pojedynczej, a podwójnej. Najczęściej ten rodzaj kawy ląduje w niewysokiej szklance, która po chwili zostaje uzupełniona przyjemnie, gładko spienionym, aksamitnym mlekiem. Całość objętościowo będzie miało parametry zbliżone do cappuccino, jednak z podwójnym espresso. Proste? Proste.